Eucharystia jest „źródłem i zarazem szczytem całego życia chrześcijańskiego”. Inne zaś sakramenty, tak jak wszystkie kościelne posługi i dzieła apostolstwa, wiążą się ze świętą Eucharystią i do niej zmierzają. (por. KKK 1324)
Msza święta ma nieocenioną wartość przed Bogiem, gdyż jest najskuteczniejszą modlitwą i najdoskonalszą Ofiarą składaną Ojcu przez Chrystusa w Duchu Świętym. Stąd też, jako ludzie wierzący chcemy każdą Eucharystię przeżywać jak najpobożniej i owocnie. Kościół w trosce o duchowe dobro i rozwój pobożności swoich wiernych wypracował warunki dobrego uczestnictwa we Mszy św. (Sobór Watykański II, Konstytucja o Liturgii). Oto one:
- Kształtowanie przez Słowo Boże,
- Posilanie się przy stole Ciała Pańskiego,
- Składanie Bogu dziękczynienia,
- Ofiarowanie Niepokalanej Hostii,
- Uczenie się składania w ofierze samego siebie.
Msza św. może być sprawowana w różnych intencjach, np.:
- za zmarłych
- za dusze w czyśćcu cierpiące
- dziękczynne za otrzymane łaski
- prośba o zdrowie
- jubileuszowe
- w rocznicę urodzin
- imieninowe
- itp.
Ostateczny charakter i brzmienie intencji zawsze należy uzgodnić z kapłanem.
Intencje mszalne można zamówić w zakrystii lub kancelarii parafialnej.
Rady praktyczne dotyczące przeżywania sakramentu Eucharystii:
- W przygotowaniu do owocnego udziału we Mszy św. najważniejsza jest troska o stan duchowy, czyli stan łaski uświęcającej. Kiedy jesteśmy w stanie grzechu ciężkiego, powinniśmy jak najszybciej skorzystać z sakramentu pokuty i pojednania, by podczas Mszy św. przyjąć Komunię św.
- Warto pamiętać o „osobistych warunkach”, których spełnienie sprzyja czynnemu i owocnemu uczestnictwu we Mszy św. Papież Benedykt XVI w„Sacramentum caritatis” zachęca do m.in. skupienia i ciszy przynajmniej przez kilka chwil przed rozpoczęciem liturgii. Pomaga to odciąć się od spraw doczesnych i codziennego zabiegania. Zgiełk świata, pozostawiamy poza murami świątyni, aby w pełnym skupieniu, bez rozproszeń niepotrzebnymi myślami uczestniczyć we Mszy św.
- Bardzo pomocne jest przeczytanie czytań mszalnych z danego dnia zanim udamy się do kościoła. Warto to zrobić nawet dzień wcześniej.
- Warto wzbudzić sobie własne intencje, z którymi udamy się na Mszę św., gdyż to mobilizuje do pobożniejszej modlitwy.
- Przed Mszą św. obowiązuje post eucharystyczny. Polega on na powstrzymaniu się przez godzinę przed Komunią św. od jakiegokolwiek pokarmu i napoju, z wyjątkiem wody i lekarstwa. Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów skróciła czas postu eucharystycznego do ok. 15 minut dla osób w podeszłym wieku, chorych oraz tych, którzy się nimi opiekują.
- Nie jest również obojętną kwestia stroju, w którym udajemy się do kościoła. Mówiąc najogólniej, powinien być stosowny, schludny i odświętny. Ubiór dobry na spotkanie towarzyskie nie zawsze będzie ubiorem właściwym na spotkanie z Bogiem.
Nauczanie Kościoła Katolickiego na temat Eucharystii:
Katechizm Kościoła Katolickiego pkt. 1322-1419.
Obowiązujące normy prawne:
Kodeks Prawa Kanonicznego kan. 897-958.
Synod Archidiecezji Przemyskiej
Eucharystia
Statut 334
§1. Najświętsza Eucharystia, w której sam Chrystus jest obecny, ofiaruje się i staje się pokarmem, stanowi szczyt i źródło całego kultu, sprawia i oznacza jedność Ludu Bożego, jest ośrodkiem całego życia chrześcijańskiego.
§2. Msza święta jest zawsze dla kapłana najważniejszą czynnością każdego dnia, źródłem łask i nadziei na błogosławieństwo Boże, a także mocą jego pracy apostolskiej. A zatem powinien on zawsze przystępować do jej sprawowania z czystym sumieniem i po odpowiednim przygotowaniu wewnętrznym.
§3. Kapłan powinien sprawować święte obrzędy zgodnie z przepisami liturgicznymi, starannie, punktualnie, bez pośpiechu i z namaszczeniem. Po Mszy świętej powinien zawsze odprawić dziękczynienie.
§4. Wyrazem najgłębszej czci wobec Najświętszej Eucharystii winien być czynny i owocny w niej udział wiernych, częste i godne przyjmowanie tego sakramentu oraz adorowanie z największą pobożnością.
Statut 335
§1. Kapłani powinni często pouczać wiernych o wartości i owocach Mszy świętej, zachęcać ich do uczestniczenia w niej także w inne święta oraz w dni powszednie, szczególnie w okresie Adwentu, Wielkiego Postu i w Okresie Wielkanocnym.
§2. Katecheza szkolna powinna prowadzić do pełnego uczestniczenia w liturgii. Duszpasterze i katecheci powinni gromadzić dzieci i młodzież na Mszy świętej w dni powszednie nie tylko w ciągu roku szkolnego, lecz również w czasie wakacji i ferii.
Statut 336
§1. W kościołach parafialnych, rektorskich oraz w kaplicach dostępnych dla ogółu wiernych, Msza święta – zarówno w niedziele i święta nakazane, jak i w dni powszednie – powinna być odprawiana w stałych godzinach, uwzględniających potrzeby wiernych.
§2. W niedziele i święta nakazane poszczególne Msze święte należy odprawiać w odstępach przynajmniej półtorej godziny.
Statut 337
§1. Uczestnictwo w eucharystycznej ofierze w niedziele i święta nakazane jest podstawowym obowiązkiem każdego katolika.
§2. Niedzielnemu i świątecznemu obowiązkowi uczestnictwa w Eucharystii zadość czynią ci, którzy biorą w niej udział, gdziekolwiek jest odprawiana w obrządku katolickim.
§3. Obowiązek uczestniczenia w Eucharystii, o którym jest mowa w § 1 może być spełniony przez wiernych również dnia poprzedniego wieczorem, gdy biorą oni udział we Mszy świętej celebrowanej uroczyście, z homilią i według formularza mszalnego z następnego dnia świętego.
§4. Wierni wolni są od obowiązku uczestniczenia we Mszy świętej w święta nakazane ale nie uznawane przez państwo. Należy ich jednak zachęcać, by w miarę możliwości, brali udział w Najświętszej Ofierze, czy to w samo święto, czy w jego wigilię wieczorem.
§5. Duszpasterze powinni zachęcać wiernych, by przeciwstawiali się desakralizacji niedzieli i dni świętych zachowując właściwy im charakter. Wierni nie powinni w tych dniach handlować czy dokonywać zakupów, jak również wykonywać tych prac i zajęć, które utrudniają oddawanie czci Bogu, przeżywanie radości właściwej dniowi Pańskiemu oraz korzystanie z należnego odpoczynku duchowego i fizycznego.
Statut 338
§1. Zaleca się, aby wierni przyjmowali Komunię świętą podczas Mszy świętej. Proszącym jednak można jej udzielić poza Mszą świętą, zachowując przepisane obrzędy liturgiczne.
§2. Wierni mogą po raz drugi przystąpić do Komunii świętej w ciągu tego samego dnia, o ile uczestniczą w kolejnej Mszy świętej.
§3. Wiernym, którzy w danym dniu przystąpili już do Komunii świętej, a później znaleźli się w niebezpieczeństwie śmierci, bardzo się zaleca przyjąć Ciało Pańskie ponownie na sposób Wiatyku.
Statut 339
§1. Duszpasterze niech usilnie zachęcają wszystkich wiernych do częstego, a nawet codziennego, przystępowania do stołu Pańskiego.
§2. Przypomina się, że wierzący w Chrystusa, którzy przystąpili już do stołu Pańskiego, mają obowiązek przyjąć Komunię świętą, przynajmniej raz w roku, w Okresie Wielkanocnym, chyba że dla słusznej przyczyny wypełnią ten obowiązek w innym czasie.
Statut 340
§1. Ze względu na szacunek dla Najświętszej Eucharystii, przed przyjęciem Komunii świętej, należy zachować post przez jedną godzinę.
§2. Postu eucharystycznego nie niweczy woda oraz lekarstwa.
§3. Chorzy, osoby w podeszłym wieku oraz ich opiekunowie mogą przyjmować Komunię świętą bez zachowania jednogodzinnego postu.
Statut 341
W sytuacjach uzasadnionych potrzebą duszpasterską, biskup diecezjalny może ustanowić świeckich szafarzy Komunii świętej, na zasadach określonych przez„Postanowienie Konferencji Episkopatu Polski odnośnie do nadzwyczajnego szafarza Komunii świętej” z dnia 2 maja 1990 roku.
Statut 342
§1. Kapłani mogą koncelebrować Eucharystię, o ile pożytek wiernych nie wymaga odprawiania indywidualnego. Należy zachować swobodę indywidualnego sprawowania Najświętszej Ofiary, ale nie podczas koncelebry w tym samym kościele lub kaplicy.
§2. Kapłani koncelebrujący na przeistoczenie wyciągają prawą rękę w geście epikletycznym(otwarta dłoń skierowana ku dołowi), a nie wskazującym.
§3. Niedozwolone jest dołączanie się kapłanów do koncelebry już po jej rozpoczęciu lub bez odpowiedniego stroju liturgicznego.
§4. Szczególnym uznaniem powinna się cieszyć koncelebra, w której biorą udział kapłani wraz ze swym biskupem, zwłaszcza we Wielki Czwartek we Mszy Krzyżma, czy też z okazji synodu, zjazdów kapłańskich lub wizytacji pasterskiej. Wtedy to ukazuje się w sposób bardziej wyrazisty znak jedności kapłaństwa i Kościoła, który jest właściwy każdej koncelebrze.
Statut 343
§1. Ze względu na uzasadnioną konieczność duszpasterską w Archidiecezji Przemyskiej wszyscy kapłani w parafiach mają prawo binacji i trynacji Mszy świętej w niedziele i święta nakazane(także cywilnie zniesione).
§2. Ponadto zezwala się kapłanom na binację Mszy świętej w dni powszednie, w przypadkach rzeczywistej konieczności duszpasterskiej (np. z racji pogrzebu, ślubu, choroby innego kapłana, pierwsze czwartki i piątki miesiąca, itp.).
§3. W wyjątkowych, uzasadnionych przypadkach, na podstawie zgody Stolicy Apostolskiej, dopuszcza się kwadrynację.
§4. Aplikacja kilku intencji mszalnych w dni powszednie na prośbę wiernych nie stanowi konieczności duszpasterskiej, o której mowa w § 2 niniejszego statutu. Binowanie lub trynowanie Mszy świętej w takiej sytuacji jest nadużyciem.
Statut 344
§1. Kapłan celebrujący Mszę świętą może przyjąć, zgodnie z prawem kościelnym, składaną przez wiernych ofiarę z prośbą o odprawienie Mszy świętej w określonej intencji. Nie wolno jednak żądać od wiernych zbyt wysokiej ofiary, a w wypadkach ludzi ubogich, kapłan powinien aplikować ich intencję bez przyjmowania stypendium.
§2. Na życzenie zamawiających odprawienie Mszy świętej, kapłan winien poinformować zgromadzonych na Eucharystii o intencji sprawowanej ofiary.
§3. Kapłan celebrujący Mszę świętą więcej razy w ciągu jednego dnia, wyjąwszy uroczystość Bożego Narodzenia, może zatrzymać dla siebie tylko jedną ofiarę, drugą zaś ma obowiązek przekazać na seminarium duchowne. Nie wolno przyjmować ofiar z okazji Mszy świętej trynowanych.
§4. Kapłan, który w danym dniu odprawia drugą Mszę świętą w koncelebrze, nie może na nią przyjąć ofiary.
§5. Każdy kapłan jest zobowiązany do sumiennego prowadzenia księgi intencji mszalnych, w której zapisuje Msze święte przyjęte do odprawienia, datę ich odprawienia, intencje przekazane innym kapłanom oraz wysokość stypendium.
Statut 345
Wyjątkową troską duszpasterską proboszcza i wszystkich kapłanów parafialnych powinno być przygotowanie i zaopatrzenie wiatykiem wiernych, znajdujących się w niebezpieczeństwie śmierci.
Statut 346
Czwartek, jako dzień ustanowienia Eucharystii, a zwłaszcza pierwszy w miesiącu, jest najbardziej właściwym dniem dla dłuższej adoracji Najświętszego Sakramentu (np. na godzinę lub dwie przed Mszą świętą wieczorną) i do modlitw w intencji kapłanów oraz o nowe powołania kapłańskie i zakonne.
Statut 347
§1. Duszpasterze winni formować u wiernych, i to już od pierwszych lat katechizacji, poczuciesacrum i postawę adoracji wobec Eucharystii przez godne czci milczenie w kościołach, pełne wiary przyklękanie i klęczenie przed tabernakulum, krótkie nawiedzenie Chrystusa obecnego w Najświętszym Sakramencie w drodze do szkoły lub do pracy, troskę o kwiaty przed tabernakulum, dbałość o czystość i estetykę wnętrza kościoła, itp.
§2. Należy wychowywać wszystkich wiernych, dzieci i dorosłych, do oddawania czci Chrystusowi w Eucharystii niesionej do chorego jako Wiatyk. Cześć tę wyraża się między innymi przez uklęknięcie, gdy jest to możliwe, przez głęboki ukłon, a u mężczyzn dodatkowo przez zdjęcie nakrycia głowy.
§3. W sprawowaniu Eucharystii diakonom i wiernym świeckim nie wolno wypowiadać modlitw, zwłaszcza modlitwy eucharystycznej, lub wykonywać czynności, które są właściwe celebransowi.
Statut 348
§1. Kościoły i kaplice, w których na sposób stały przechowuje się Najświętszy Sakrament, winny być codziennie otwarte, przynajmniej na kilka godzin, aby wierni mogli z łatwością poświęcić trochę czasu na adorację.
§2. Należy równocześnie zadbać o zabezpieczenie świątyni, wykonując metalową kratę lub drzwi z częściowym przeszkleniem.
Statut 349
§1. Szczególną troską należy otoczyć samo miejsce przechowywania Najświętszego Sakramentu. W każdym kościele i kaplicy, w których wierni gromadzą się regularnie na Mszę świętą, winno znajdować się jedno tabernakulum, umieszczone w dostojnej, dobrze widocznej, należycie ozdobionej i odpowiedniej dla modlitwy części wnętrza świątyni.
§2. Tabernakulum winno być pancerne, nieruchome, nieprzeźroczyste i zamknięte tak, by możliwie całkowicie wykluczyć niebezpieczeństwo profanacji. Przed tabernakulum powinna świecić się wieczna lampka koloru czerwonego.
§3. Duszpasterze są zobowiązani do szczególnej dbałości o estetykę wnętrza tabernakulum.
Statut 350
Należy zadbać o to, aby przechowywane w tabernakulum postacie Eucharystyczne, były odnawiane nie rzadziej niż co miesiąc.
Statut 351
§1. W kościołach lub kaplicach, które mają zezwolenie na przechowywanie Najświętszego Sakramentu wolno dokonywać wystawienia w puszce lub monstrancji z zachowaniem przepisów liturgicznych.
§2. Należy pamiętać, że przy wystawieniu Najświętszego Sakramentu w monstrancji zapala się cztery albo sześć świec i używa się kadzidła.
§3. Przy wystawieniu w puszce zapala się przynajmniej dwie świece; można użyć kadzidła.
§4. Raz w roku winno się odbywać dłuższe i uroczyste wystawienie Najświętszego Sakramentu zwane dotąd nabożeństwem czterdziestogodzinnym.
§5. W czasie wystawienia Najświętszego Sakramentu, jeśli przechodzi się w poprzek osi wystawienia, przyklęka się zasadniczo tylko na jedno kolano. Można jednak zachować stary zwyczaj klękania na dwa kolana.
Statut 352
§1. Dla publicznego świadectwa czci wobec Najświętszej Eucharystii w uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa(Boże Ciało) odbywa się procesja teoforyczna po drogach publicznych.
§2. Uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa należy przygotować z największą starannością. Jej punktem kulminacyjnym winna być Msza święta z pełnym uczestnictwem wiernych.
§3. W miejscowościach, gdzie jest więcej niż jedna parafia, dla podkreślenia jedności Kościoła należy organizować wspólną procesję Bożego Ciała.
Statut 353
§1. Procesje teoforyczne w Archidiecezji Przemyskiej odbywają się również w oktawie Bożego Ciała oraz w uroczystość Najświętszego Serca Pana Jezusa.
§2. Duszpasterze i wierni, dając wyraz swej głębokiej wiary w rzeczywistą obecność Chrystusa w Eucharystii, z największą pobożnością winni dbać o podniosły charakter także innych procesji z Najświętszym Sakramentem, a zwłaszcza procesji rezurekcyjnej i procesji odpustowych.
§3. Należy zachować sypanie kwiatów przez dzieci w czasie wszystkich procesji eucharystycznych oraz inne wyrazy czci Najświętszego Sakramentu (używanie dzwonków, obecność honorowej straży, palenie świec itp.).
Statut 354
§1. Fotografowanie i filmowanie w czasie Mszy świętej należy tak wykonać, aby nie rozpraszać skupienia modlitewnego wiernych i celebransa.
§2. Fotografowanie i filmowanie może się dokonywać tylko za zgodą proboszcza, rektora kościoła lub celebransa.
§3. Pozwolenie, o którym mowa w § 2 daje się tylko fotografom, którzy odbyli odpowiednie przeszkolenie, potwierdzone stosownym zaświadczeniem.